Kwalifikacje dla nieruchomości

Dla odbiorców usług najważniejszym elementem przy wyborze oferty administrowania nieruchomościami była cena. Jest szansa na zmianę stawki – na jakość i kompetencje.

Przeprowadzona kilka lat temu deregulacja zawodów nieruchomościowych otworzyła ich rynek pracy i doprowadziła do dynamicznego powstawania w tej branży wielu nowych firm. Już w okresie planowania deregulacji zdawano sobie sprawę, że niesie ona ze sobą ryzyko podejmowania pracy w branży nieruchomości przez osoby nie posiadające odpowiednich kompetencji. Jako rozwiązanie problemu optymistycznie postrzegano procesy rynkowe. Liczono, że po krótkim okresie chaosu odbiorcy usług nieruchomościowych wybiorą najlepszych administratorów i na rynku pozostaną tylko rzetelni fachowcy, dysponujący odpowiednimi kompetencjami.

Jak wiemy nic takiego się nie stało. Okazało się, że dla odbiorców usług administrowania nieruchomościami najważniejszym elementem przy wyborze oferty była cena, którą w odróżnieniu od kompetencji można bardzo szybko zmieniać. W efekcie kompetencje przestały być ważne i dziś mamy na rynku dużą liczbę firm prowadzonych przez osoby o niewystarczających umiejętnościach, oferujących niski standard usług za niską cenę.

Administratorem nieruchomości może zostać każdy, ale czy każdy będzie zarabiał?

Rynek ulega jednak zmianom. Już od jakiegoś czasu dały się zauważyć rosnące oczekiwania odbiorców usług, najczęściej wynikające z dążenia do jednoczesnego obniżenia kosztów i podniesienia standardu budynków, jak również zwiększającej się świadomości co do znaczenia kompetencji w działaniach administratora. Trend ten stal się widoczny zwłaszcza w czasie pandemii COVID-19, której przebieg wiąże się ze wzrostem cen mediów. Dążenia do ich oszczędzania, czy nawet wytwarzania w budynku, wiążą się z licznymi oczekiwaniami wobec administratorów nieruchomości. Ci zaś mogą im podołać tylko dzięki potwierdzonym umiejętnością. Niestety, te wciąż posiada tylko niewielka część pracowników firm działających w branży. Opisana sytuacja coraz częściej powoduje, że właściciele nieruchomości nie widzą sensu w korzystaniu z usług administratorów, co w oczywisty sposób działa na niekorzyść całego rynku.

Czy w szkoleniu najważniejsza jest niska cena? 

Przy zniesieniu regulacji zawodów nieruchomościowych spodziewano się, że prężnie działające organizacje branżowe szybko stworzą jakiś rodzaj standardu szkoleniowego, który będzie zapewniał jego pracownikom wysoką jakość umiejętności. Mimo że wszystkie organizacje branżowe szybko wprowadziły własne rzetelne programy szkoleniowe, to nie udało im się stworzyć ujednoliconego standardu. Ponadto rynek szkoleń dla nieruchomościowców został opanowany przez niewielkie podmioty, które bardzo często za niewielką opłatę oferują niski standard usług szkoleniowych. Również tutaj niska cena była najważniejszym elementem przy dokonywaniu wyboru gdzie i z czego się szkolić.

Standard szkoleń czy standard kwalifikacji? 

Po niemal dekadzie od deregulacji rynku prowadzenie standardu szkoleń jest już raczej niemożliwe. Obecnie do branży nieruchomości kierowana jest oferta szkoleniowa bardzo wielu różnego rodzaju podmiotów rynkowych i oświatowych. Jest ona niezwykle zróżnicowana, zarówno pod względem jakości, jak i ceny. Ponadto, jeśli chodzi o nowe umiejętności, to największa chyba grupa nieruchomościowców poszerza je samodzielnie. Odbywa się to poprzez ich codzienną praktykę, kontakty z innymi przedstawicielami branży i samokształcenie w oparciu o ogólnodostępne publikacje. Wszystko to powoduje, że obecnie ustalenie i egzekwowanie jednolitego standardu szkoleń jest w praktyce niemożliwe, a nawet niewskazane. Jego egzekwowanie mogłoby bowiem nie tylko podzielić branżę, ale też w pewien sposób piętnować osoby poszerzające swoje kompetencje w drodze samokształcenia czy praktyki zawodowej.

Możliwe jest natomiast ustalenie standardu osiąganych w różny sposób umiejętności, niezbędnych w administrowaniu nieruchomościami. Dokładnie określone mogłyby być potwierdzane w powtarzalnej i praktycznej procedurze, przed niezależną komisją. Taki standard umożliwiłby również potwierdzanie umiejętności pozyskanych w inny sposób niż tradycyjne szkolnictwo czy różne formy szkoleń. Ostatecznym wynikiem byłoby uzyskanie dokumentu potwierdzającego posiadanie umiejętności.

Zintegrowany System Kwalifikacji

Opisane rozwiązanie jest możliwe do zrealizowania w ramach państwowego Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji (ZSK), który daje możliwość porównywania kwalifikacji zawodowych w różnych krajach UE. ZSK opisuje, porządkuje i zbiera różne kwalifikacje w jednym, powszechnie dostępnym rejestrze – Zintegrowanym Rejestrze Kwalifikacji, do którego każdy ma dostęp poprzez stronę.

Ustawa o ZSK, stanowiąca fundament systemu, określa kwalifikacje jako: „zestaw efektów uczenia się w zakresie wiedzy, umiejętności oraz kompetencji społecznych, nabytych w edukacji formalnej, edukacji pozaformalnej lub poprzez uczenie się nieformalne, zgodnych z ustalonymi dla danej kwalifikacji wymaganiami, których osiągnięcie zostało sprawdzone w walidacji oraz formalnie potwierdzone przez uprawniony podmiot certyfikujący”. Inaczej mówiąc, jest to określony, w zgodzie ze standardem ZSK, zestaw efektów uczenia się, których osiągnięcie zostało formalnie potwierdzone przez upoważnioną do tego instytucję.

Oznacza to, że aby ktokolwiek mógł korzystać z danej kwalifikacji w ramach ZSK, ta musi być najpierw odpowiednio, zgodnie ze standardem, opisana i zgodnie z ustawą włączona do systemu. Następnie muszą jeszcze pojawić się spełniające standard instytucje przeprowadzające procedurę sprawdzenia umiejętności i wydawania certyfikatów. Musi też zostać wyłoniona – jedna dla danej branży – instytucja zapewniająca jakość funkcjonowania standardu.

Publiczny charakter ZSK umożliwia jednoczesne działanie wielu instytucji przeprowadzających procedurę sprawdzenia umiejętności i wydawania certyfikatów. Jedynym warunkiem jest uznanie przez ministra właściwego dla ZSK, że spełniają one wymagania systemu i gwarantują zachowanie zgodności z procedurami zapisanymi w danej kwalifikacji.

Kwalifikacje dla nieruchomości

Organizacje branżowe sektora nierucho­mości już od dawna zdawały sobie sprawę z opisanych powyżej problemów. W celu ich rozwiązania wspólnie postanowiły skorzystać z moż­liwości, jakie daje ZSK w zakresie tworze­nia kwalifikacji. W tym celu kontynuowano podjętą w 2019 roku przez Grupę Medium Sp. z o.o. Sp. k., współpracę z Instytutem Badań Edukacyjnych, który na mocy ustawy koordynuje prace i wdraża ZSK.

Działając wspólnie, Polskie Stowarzyszenie Zawodów Nieruchomościowych, Polska Federacja Stowarzyszeń Zawodów Nieruchomościowych, Centrum Szkoleniowo Doradcze i Zarządzania Nieruchomościami, Polska Federacja Rynku Nieruchomości, Stowarzyszenie Zarządców Nieruchomości Warecka oraz Grupa Medium Sp. z o.o. Sp. k. podjęły decyzję o konieczności opisania i włączenia do ZSK co najmniej trzech kwalifikacji dla zawodów nieruchomościowych.

Pracująca pod opieką działających z ramienia IBE liderów ds. ZSK z Regionalnego Centrum ds. ZSK i wsparcia LLL województwa Mazowieckiego eksperci ze wspomnianych organizacji branżowych wykonali opisy następujących kwalifikacji:

• Analizowanie stanu prawnego, finansowego i fizycznego nieruchomości – administrator/zarządca nieruchomości;
• Wykonywanie analizy nieruchomości w pośrednictwie obrotu nieruchomościami;
• Planowanie zapotrzebowania i monitorowanie zużycia mediów w nieruchomości.

Kwalifikacje te zawierają dokładne opisy umiejętności, które będą potwierdzane w procedurze sprawdzającej oraz określają takie elementy, jak wymogi co składu komisji, sposobów i metod sprawdzania posiadanych umiejętności, używanego w tym celu sprzętu, a nawet kwestii dostępności w sytuacji pandemicznej i dostępności dla osób z niepełnosprawnościami. Wszystkie złożone opisy można znaleźć na stronie w zakładce „Złożone wnioski”.

Obecnie opisane kwalifikacje zosta­ły, za pośrednictwem IBE, przekazane Ministerstwu Rozwoju, które rozpoczę­ło etap szczegółowych konsultacji. W ich wyniku Ministerstwo podejmie decyzję o zasadności włączenia kwalifikacji nie­ruchomościowych do ZSK, co jest warun­kiem wykorzystania tworzonego standar­du dla rozwoju sektora nieruchomości.  

Oprac. dr Piotr Klatta – Lider Regionalny ds. ZSK, województwo Mazowieckie, zespół ZSK